"Aquarius" po polsku.....
Zamiast wstępu
Moja domowa strona "I love QRP" została stworzona kilka lat temu i z oczywistych powodów (darmowy serwer amerykański) jest napisana w języku angielskim. Jednakże, od pewnego czasu takie tematy jak zawody SP-QRP, Grupa Dyskusyjna i niniejszy, przeznaczone są tylko dla szanownych kolegów spod znaku SP i SQ, a więc pisane są po polsku.
Zanim powstał "Aquarius"
Konstruowaniem urządzeń KF zajmuję się "od zawsze" lecz z różnym natężeniem i zapałem. Na początku swojej krótkofalarskiej przygody w latach 67-68 siłą rzeczy, aby wyjść w eter musiałem zbudować nadajnik i odbiornik - oczywiście na lampach. Do stanu wojennego przez mój "radioshack" przeszła cała gama sprzętu z demobilu cywilnego i wojskowego, a także HW-101, FT-101E. W stanie wojennym, gdy cały sprzęt wraz z licencja "poszedł w nieznane" długi czas nie mogłem sobie znaleźć miejsca, a jedynym odbiornikiem jakiego używałem do odbioru stacji amatorskich była radiostacja pokładowa KF zamontowana w samolocie IŁ62. Eh...to były trudne i smutne czasy dla SP. Nową lutownicę kupiłem dopiero na początku 1983 roku i zacząłem z powodzeniem składać i uruchamiać właśnie rozprowadzane w WKK ( Warszawski Klub Krótkofalowców) płytki do tranzystorowego transceivera wg. SP5WW. Naturalnie wolno było wtedy nabyć płytki odbiornika. Elementów miałem w domu mnóstwo, ale i tak część podzespołów musiałem "wykombinować", bo w sklepach nic nie było. Ratunkiem w tamtych czasach dla każdego konstruktora były sklepy "BOMIS", do których ustawiały się długie kolejki. Tam, z odrzutów fabrycznych płytek dawało się odzyskać potrzebne elementy. Odbiornik wg.SP5WW ruszył prawie odrazu, ale pierwszy krzyk wydała moja roczna córka, obudzona w środku nocy gwizdem wzbudzonego wzmacniacza m.cz. Kilka krosów tzw. "dobrej masy" i odbiornik ruszył ! To była radość słuchać stacji na CW i SSB - radość nieco przytłumiona brakiem rodzimych stacji, choć te zaczęły się pomalutku pojawiać. 80-tka i 20-tka działały bardzo dobrze, ale gdy mogłem odebrać swój trx z depozytu - płytka poszła do piwnicy i nadal tam leży... Do kolejnych konstrukcji zniechęcił mnie brak elementów w sklepach i opisy wspaniałych urządzeń na podzespołach zupełnie wtedy w Polsce nieosiągalnych i bardzo drogich jak na kieszeń Polaka za granicą. Dopiero w latach 94-95 po zakończeniu intensywnego zdobywania nowych krajów DXCC postanowiłem powrócić do konstruowania. Historię powstawania transceiverów opisałem w części anglojęzycznej strony. Najpiękniejsze dziś jest to, że wszystkie elementy do budowy urządzeń można kupić w Polsce bez większych trudności po przystępnych cenach.
Transceiver QRP CW "Aquarius"
Na przełomie lat 2002/2003 postanowiłem spróbować spopularyzować pracę małą mocą w SP pisząc regularnie artykuły do MK QTC i sporadycznie do "Świata Radio". Zacząłem otrzymywać bardzo dużo miłych iciekawych listów, które zachęcały do kontynuowania pracy w dziedzinie QRP. Już nie wyobrażam sobie wyjazdu na działkę czy na urlop bez jednego z moich "maluchów" i kawałka drutu. Uwieńczeniem mojej bądź co bądź pracy "konstruktorsko-propagandowej", stało się zbudowanie transceivera "Aquarius" - transceivera prostego i taniego. Zachęcany przez wielu kolegów, po niewątpliwym sukcesie, jakim były zawody SP-QRP (94 stacje), do budowy trx'a, który mógłby być powielany przez prawie każdego krótkofalowca SP i SQ oraz mając wsparcie moralne Prezesa PZK, postanowiłem przygotować zestaw do samodzielnego montażu transceivera CW na pasmo 80m. W części angielskiej umieszczona jest historia powstawania prototypu i egzemplarza nr.001 oraz schematy ideowy i blokowy. Każdy, kto zna się na konstrukcjach amatorskich z łatwościa zauważy, że pomimo prostoty układu, możliwe jest osiągnięcie zadowalających parametrów urządzenia, które warto zbudować np. na wyjazdy lub dla przyjemności "ożywienia materii", a więc pracy na samodzielnie wykonanym urządzeniu. To wspaniałe przeżycie, gdy z garstki oporników, kondensatorów i tranzystorów powstaje transceiver, na którym najpierw słychać stacje, a w końcu nasz własny znak - w odpowiedzi na wywołanie korespondenta. Jeśli ktoś z Was do tej pory nie przeżył czegoś podobnego, to powinien koniecznie spróbować... Na świecie jest do nabycia kilkanaście zestawów transceiverów, choć ich cena nie jest mała, a i kłopoty ze sprowadzeniem znaczne. W Polsce, radioamator ma do dyspozycji kit'y "Antka" z AVT, "Digitale" i "Trapery" od SP3ABG i to by było na tyle. Zestaw "Aquarius" nie może konkurować z tymi urządzeniami, bo ich twórcami są profesjonaliści. To co może zaoferować "mój" kit to prostota, niezłe parametry i komplet elementów wraz ze szczegółową instrukcją montażu "krok po kroku". Jako konstruktor amator, który nie prowadzi "elektronicznego biznesu" zdecydowałem się na przygotowanie zestawów wyłącznie na zasadzie "non profit". Daje mi to osobistą satysfakcję realizacji zapomnianej już prawie całkiem w dzisiejszych czasach naturalnej potrzeby działalności społecznej, której uczyli mnie tak znani krótkofalowcy jak SP6LB, SP5HS, SP5WW, SP5QU, SP9ZW, SP5ZA, SP5XM, SP5PM, SP5WL i wielu innych. Dzięki pomocy warszawskich krótkofalowców i zrozumieniu dystrybutorów podzespołów elektronicznych ( siła argumentu...) udało mi się uzyskać bardzo niskie ceny zakupu części. Na przykład diody BB130, pracujące w filtrze kwarcowym, kosztujące na zachodzie 4 Euro/szt., kupiłem po złotówce tylko dzięki informacji Janusza SP5BMP, który jakimś cudem wynalazł je na Wolumenie. Inny kolega podpowiedział gdzie kupić bardzo tanio, dobrej jakości rezystory, dławiki i kondensatory. Ale najwięcej zawdzięczam Jarkowi SP2FNC, który przyczynił się do profesjonalnego wykonania płytki drukowanej. Pierwsza sztuka dla sprawdzenia poprawności (po raz pierwszy projektowałem komputerowo) dotarła w połowie stycznia i zaraz potem wykonane zostały następne. Ten, kto próbował wykonać krótką serię płytek z otworami, cynowaniem i opisem strony elementów zdaje sobie sprawę jak trudne to zadanie i cena płytki wychodzi wtedy dość wysoka. Celem "kalkulacji" było osiągnięcie możliwie niskiej ceny zestawu, porównywalnej z kwotą , jaką czasami wydajemy na większe zakupy w supermarkecie. Ku mojemu dużemu zadowoleniu, zakup 186 różnych elementów, z których składa się "Aquarius" wyniósł tyle, że biorąc pod uwagę także koszty "małej poligrafii" zmieściłem się w "stówie". Zestaw transceivera do samodzielnego montażu "Aquarius" był dostępny od marca w ilości kilkunastu sztuk "od ręki" i być może jeszcze kilkunastu " na zamówienie" tylko na pasmo 80m. # 001 jest włączany codziennie po pracy ( narazie działa ;-))) ) i co jakiś czas wołam kogoś, zwykle doczekując się odpowiedzi. Logbook w części anglojęzycznej.
Pierwsza płytka pozwoliła "przymierzyć się" do kompletacji zestawu dla SP9LVZ.
Piotr ma "kit" nr.002 i fotoreportaż z montażu i uruchomienia można zobaczyć na
Pierwsze QSO na "Aquariusach" miało miejsce 15 lutego 2004 o 17:12 UTC na 3,521MHz
Na listę zapisało się aż 50-ciu chętnych ;-))
Listę więc zamknąłęm :-((
Aquarius # 001 zmontowany w 2004 roku Widok z przodu
Widok z tyłu Widok z góry
Schemat blokowy Aquarius'a
Schemat ideowy Aquarius'a
Post Scriptum
2 kwietnia 2004 roku przygotowałem ostatni, czyli 50-ty zestaw "Aquarius". To ważna chwila w moim krótkofalarskim życiu i zakończenie pewnego etapu, na który złożyły się następujące wydarzenia:
- 27 października 2003 uruchomiłem prototyp części odbiorczej na płytce bez lutowania
- 13 listopada 2003 zmontowałem prototyp nr.1 na płytce uniwersalnej bez otworów
- 15 listopada 2003 na tym "pająku" zrobiłem kilkadziesiąt QSO w zawodach krajowych
- 1 grudnia 2003 zmontowałem prototyp nr.2 na płytce uniwersalnej z otworami i zacząłem projektować po raz pierwszy komputerowo płytkę drukowaną
- 14 grudnia 2003 gotów był do końcowego strojenia #001
- 1 stycznia 2004 przeprowadziłem pierwsze QSO na #001 z HA7JCA
- 16 stycznia 2004 skończyłem pisanie instrukcji montażu i uruchomienia
- 28 stycznia 2004 Piotr SP9LVZ odebrał osobiście pierwszy kit #002
- 15 lutego 2004 usłyszałem w eterze Aq #002
Trochę statystyki:
Od 18 grudnia 2003 do 2 kwietnia 2004 wysłałem i odebrałem 727 E-maili związanych z projektem "Aquarius". Po zakup elementów 7 razy byłem na giełdzie elektronicznej Wolumen, 4 razy w sklepie AVT, 3 razy w sklepie na Promenady, odebrałem 7 przesyłek z elementami, w tym 3 okazje wylicytowane na Allegro. Pierwszy zestaw składałem do torebek 55 minut, a ostatni 29 minut. Na poczcie byłem dotąd 5 razy.
Niniejszym składam serdeczne podziękowania następującym firmom, które udzieliły mi znacznego rabatu, a tenże rabat umożliwił tak niską cenę zestawu:
"RCS" - na giełdzie Wolumen - za rezystory, kondensatory, dławiki, diody, podstawki etc.
"Trójka" - na giełdzie Wolumen - za diody BB-130, 2N2219, gniazda, wyłączniki etc.
"Piekarz" - na giełdzie Wolumen - za część półprzewodników
"Sławmir" - za rezonatory i przekaźniki
"AVT" - za gniazda, potencjometry i wtyki
"Indel" - na giełdzie Wolumen- za obudowy T-12
"Pawilon 53" - giełda Wolumen - za potencjometry i gałki
"Aprovi" - z Gdańska - za MC3362P i 2SC1971
"Sklep na Promenady" - za drut srebrzony, kabelki, radiatory, potencjometry, etc.
"Jarkowi SP2FNC" - szczególnie !! - za szybkie i solidne zorganizowanie produkcji płytek. Ceny jaką wynegocjował na swoim terenie nie przebił nikt.
Lekko licząc, dzięki tym firmom i ( z czego jestem dumny) pewnej umiejętności wywierania pozytywnego nacisku, kit był tańszy o co najmniej 60 PLN, nie licząc kosztów wysyłki i dostępności. Niestety, wielu poważnych dystrybutorów i hurtowników nie zrozumiała idei i proponowała ceny "z sufitu" lub obłożone wysoką marżą.
Pliki do pobrania
Instrukcja montażu i uruchomienia - kliknij TU
Schemat ideowy - kliknij TU
Rysunek montażowy płytki - kliknij TU
Rysunek techniczny płytek obudowy T-12 - kliknij TU
Rysunek płytek obudowy ( .jpg) - kliknij TU
Wykaz elementów (.xls) - kliknij TU
Wykaz elementów (.doc) - kliknij TU
Do odczytania plików w formacie .pdf potrzebny będzie Acrobat Reader
Projekt Aquarius został zakończony w marcu 2006 roku i czeka teraz na swojego następcę ;-))
Wszystkie pliki oraz płytka drukowana objęte są prawami autorskimi SP5DDJ i przeznaczone do działalności nie komercyjnej.
